Jak wykonać trabekuloplastykę, by poprawić jakość życia pacjentów z jaskrą?
Trabekuloplastyka to zaawansowany zabieg, który może znacząco wpłynąć na poprawę jakości życia osób cierpiących na jaskrę. Jego głównym celem jest usprawnienie odpływu cieczy wodnistej z oka, co bezpośrednio przekłada się na obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Kluczem do sukcesu jest precyzyjna kwalifikacja pacjenta i dobór odpowiedniej techniki zabiegowej. Poniżej opiszę krok po kroku, jak wygląda ten proces.
Jak ocenić stan pacjenta przed trabekuloplastyką?
Zanim przejdziemy do samego zabiegu, niezbędna jest szczegółowa ocena stanu pacjenta. Oto, na co zwracam szczególną uwagę:
Wywiad medyczny: Pytam o historię choroby, przyjmowane leki i ewentualne alergie.
Badanie okulistyczne: Obejmuje pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria), ocenę stanu rogówki, soczewki i nerwu wzrokowego. Wykonuję również gonioskopię, aby ocenić kąt przesączania.
Badania dodatkowe: W razie potrzeby zlecamy optyczną koherentną tomografię (OCT) i badanie pola widzenia, aby dokładnie ocenić uszkodzenia jaskrowe.
Na podstawie tych badań określam, czy trabekuloplastyka jest odpowiednią metodą leczenia dla danego pacjenta. Należy pamiętać, że nie każdy pacjent z jaskrą kwalifikuje się do tego zabiegu. Przykładowo, jaskra zamkniętego kąta zazwyczaj wymaga innego podejścia terapeutycznego.
Jak wybrać odpowiednią technikę trabekuloplastyki?
Obecnie najczęściej stosowane są dwie główne techniki trabekuloplastyki:
Selektywna trabekuloplastyka laserowa (SLT): Jest to metoda, w której wykorzystuje się laser o niskiej energii (zwykle Nd:YAG), który selektywnie stymuluje komórki kąta przesączania, poprawiając odpływ cieczy wodnistej. Zaletą SLT jest to, że można ją powtarzać, a ryzyko powikłań jest stosunkowo niskie.
Trabekuloplastyka argonowa (ALT): W tej metodzie używa się lasera argonowego do wytworzenia niewielkich oparzeń w kącie przesączania, co również poprawia odpływ cieczy wodnistej. ALT jest starszą metodą i rzadziej stosowana ze względu na większe ryzyko powikłań, takich jak zrosty w kącie przesączania.
Wybór techniki zależy od indywidualnych cech pacjenta, stopnia zaawansowania jaskry i budowy kąta przesączania. Osobiście preferuję SLT ze względu na jej bezpieczeństwo i możliwość powtórzenia zabiegu.
Jak wykonać trabekuloplastykę SLT krok po kroku?
Opiszę teraz, jak wygląda standardowy zabieg SLT:
Przygotowanie pacjenta: Pacjent otrzymuje krople znieczulające (np. roztwór lidokainy) i krople zwężające źrenicę (np. pilokarpina, choć rzadko stosowana przed SLT).
Założenie soczewki gonioskopowej: Na oko zakładam specjalną soczewkę (np. soczewka Goldmanna), która umożliwia mi precyzyjne skierowanie wiązki lasera na kąt przesączania.
Wykonanie zabiegu: Przy użyciu lasera SLT wykonuję serię impulsów w kącie przesączania. Zwykle stosuje się od 50 do 100 impulsów na 180 stopni kąta. Moc lasera dobierana jest indywidualnie, zwykle w zakresie 0.8-1.2 mJ.
Zakończenie zabiegu: Po zabiegu pacjent otrzymuje krople przeciwzapalne (np. kortykosteroidy) i nawilżające.
Cały zabieg trwa zwykle kilkanaście minut i jest bezbolesny. Ważne jest, aby pacjent podczas zabiegu był spokojny i współpracował z lekarzem.
Jak postępować po trabekuloplastyce?
Po zabiegu bardzo ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza. Oto, co zazwyczaj zalecam moim pacjentom:
Stosowanie kropli: Regularne zakraplanie kropli przeciwzapalnych (zwykle przez kilka dni) i nawilżających (w razie potrzeby).
Kontrola ciśnienia: Regularne pomiary ciśnienia wewnątrzgałkowego w celu monitorowania efektu zabiegu. Pierwsza kontrola zwykle odbywa się po 1-2 godzinach od zabiegu, a następnie po tygodniu i miesiącu.
Unikanie wysiłku: Przez kilka dni po zabiegu należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, który mógłby podnieść ciśnienie wewnątrzgałkowe.
Wizyty kontrolne: Regularne wizyty u okulisty w celu oceny efektów leczenia i ewentualnej modyfikacji terapii. Efekt zabiegu ocenia się zwykle po 6-8 tygodniach.
Jakie są potencjalne korzyści z trabekuloplastyki?
Trabekuloplastyka może przynieść wiele korzyści pacjentom z jaskrą:
Obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego: To kluczowy cel leczenia jaskry, który pomaga chronić nerw wzrokowy przed uszkodzeniem.
Zmniejszenie liczby stosowanych leków: U wielu pacjentów trabekuloplastyka pozwala na zmniejszenie dawki lub całkowite odstawienie kropli obniżających ciśnienie. Jest to szczególnie korzystne, ponieważ krople często powodują skutki uboczne, takie jak pieczenie, zaczerwienienie oka czy suchość.
Poprawa jakości życia: Dzięki obniżeniu ciśnienia i zmniejszeniu liczby leków pacjenci mogą cieszyć się lepszym komfortem widzenia i mniejszymi skutkami ubocznymi leczenia. Ponadto, uniknięcie progresji jaskry przekłada się na zachowanie dobrej ostrości wzroku przez długie lata.
Dlaczego trabekuloplastyka może być lepsza niż inne metody?
W porównaniu z innymi metodami leczenia jaskry, takimi jak farmakoterapia czy chirurgia, trabekuloplastyka ma kilka zalet:
Mniejsza inwazyjność: Jest to zabieg laserowy, który nie wymaga nacięć i szwów.
Szybki powrót do normalnej aktywności: Pacjenci zwykle wracają do codziennych czynności już następnego dnia po zabiegu.
Możliwość powtórzenia: W razie potrzeby zabieg SLT można powtórzyć, co jest szczególnie ważne, gdy efekt początkowy z czasem słabnie. Efekt pojedynczego zabiegu SLT może utrzymywać się od kilku miesięcy do kilku lat.
Oczywiście, trabekuloplastyka nie jest idealna dla każdego pacjenta i w niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie innych metod leczenia, takich jak farmakoterapia, inne zabiegi laserowe (np. cyklofotokoagulacja), czy chirurgia (np. trabekulektomia, implanty drenujące). Decyzja o wyborze metody leczenia powinna być zawsze podejmowana indywidualnie, po dokładnym rozważeniu wszystkich czynników.
Jakie są alternatywne metody leczenia jaskry?
Oprócz trabekuloplastyki, w leczeniu jaskry stosuje się również:
Cyklofotokoagulacja (CPC): Metoda polegająca na niszczeniu części ciała rzęskowego, co zmniejsza produkcję cieczy wodnistej.
Irydotomia laserowa: Wykonanie otworu w tęczówce, stosowane głównie w jaskrze zamkniętego kąta.
Zabiegi chirurgiczne:
Trabekulektomia: Wycięcie fragmentu tkanki w kącie przesączania, aby utworzyć drogę odpływu cieczy wodnistej.
Implanty drenujące (np. zastawka Ahmeda, Baerveldta): Wszczepienie urządzenia, które odprowadza ciecz wodnistą poza oko.
Minimalnie inwazyjne zabiegi chirurgiczne jaskry (MIGS): Grupa nowoczesnych technik chirurgicznych, takich jak iStent, Hydrus Microstent, Kahook Dual Blade, które mają na celu poprawę odpływu cieczy wodnistej przy minimalnym uszkodzeniu tkanek.
Jakie są najczęściej zadawane pytania dotyczące trabekuloplastyki? (FAQ)
Czy trabekuloplastyka jest bolesna?
Zabieg jest zazwyczaj bezbolesny, ponieważ oko jest znieczulane kroplami.
Jak długo trwa efekt trabekuloplastyki?
Efekt SLT jest trudny do przewidzenia i może trwać od kilku miesięcy do kilku lat. U niektórych pacjentów efekt jest długotrwały, u innych zabieg trzeba powtórzyć.
Czy po trabekuloplastyce będę musiał nadal stosować krople?
To zależy od indywidualnej sytuacji. U niektórych pacjentów trabekuloplastyka pozwala na odstawienie kropli, u innych konieczne jest kontynuowanie leczenia farmakologicznego, ale w mniejszej dawce.
Jakie są możliwe skutki uboczne trabekuloplastyki?
Najczęstsze skutki uboczne to przejściowy wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, stan zapalny oka, zaczerwienienie, ból oka. Poważne powikłania, takie jak trwałe uszkodzenie nerwu wzrokowego, są bardzo rzadkie.
Podsumowanie
Trabekuloplastyka to skuteczny i bezpieczny zabieg, który może znacząco poprawić jakość życia pacjentów z jaskrą. Kluczem do sukcesu jest dokładna kwalifikacja pacjenta, wybór odpowiedniej techniki i przestrzeganie zaleceń po zabiegu. Pacjenci, którzy regularnie kontrolują ciśnienie i stosują się do zaleceń, osiągają najlepsze rezultaty. Należy pamiętać, że długotrwałe efekty leczenia jaskry zależą w dużej mierze od ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem i regularnych wizyt kontrolnych.
Megalens oferuje specjalistyczne konsultacje oraz zabiegi okulistyczne, które mogą zająć się poprawą jakości życia pacjentów z jaskrą; dowiedz się więcej, klikając w link: https://megalens.pl/zabiegi-okulistyczne/laseroterapia/.
